Timor Leste deel 1

Vanuit Kefa is het ongeveer 20 kilomer naar de grens met Timor Leste maar met de Bemo (minibus) deed ik er uiteindelijk nog ruim 3 uur over, het vervoer is hier zo beperkt en de wegen zijn soms echt ongekend slecht, uiteindelijk hield de weg op bij een kapotte slagboom, en een rietenhuisje dit was de grensovergang met oost timor, heb in maar liefst drie boeken mijn naam in moeten vullen, en m´n vergunning van de ambassade laten zien, na een half uurtje was alles geregeld en mocht ik Indonesie verlaten, na bijna 1,5 kilometer door niemandsland te zijn gelopen bereikte ik de grenspost ´Timor Leste`, hier werd heel mijn rugtas overhoop gehaald, mijn toilettas en eerstehulp tasje werden zelfs opengemaakt, vond dit niet zo leuk een grote groep (arme) mensen staan je aan te staren, en zien wat je allemaal bij je hebt, bijna niemand verlaat Indonesie via deze grensovergang, heb ik in het boek van de douanier zitten bladeren waar iedereen zijn naam en nationaliteit op moest schrijven, er gaan hier gemiddeld mischien 15 toeristen per week de grens over en zo´n honderd Indonesiers, ook kwam er nog een medewerker van de VN vragen wat mijn plannen waren, hij adviseerde mij, om me voor mijn vertrek in Oecussi naar Dilli bij het kantoor van de VN me te laten registeren, een beetje overdreven dacht ik zelf maar goed....
Oost Timor; Iets meer dan een week na het uitroepen van de onafhankelijkheid (van Portugal), op 7 december 1975 viel Indonesië Oost-Timor binnen, Indonesie heeft het land jaren lang met harde hand bezet. In 1998 trad president Soeharto gedwongen af, onder binnenlandse en buitenlandse druk stemde zijn opvolger Habibie in met het houden van een referendum waarin Oost-Timor de keuze kreeg tussen meer zelfbestuur binnen Indonesië of de volledige onafhankelijkheid. Dit referendum vond plaats op 30 augustus 1999. Ondanks intimidaties door het Indonesische leger en de pro-Indonesische milities stemde bijna 80% van de bevolking voor onafhankelijkheid. Direct na het bekend worden van de uitslag, trokken leger en milities plunderend, moordend en brandstichtend door de straten. De VN evacueerden al hun personeel en lieten de bevolking aan hun lot over. Driekwart van de bevolking sloeg op de vlucht of werd gedwongen gedeporteerd naar het Indonesische West-Timor. De bezetting door Indonesië heeft aan ongeveer 200.000 tot 250.000 Timorezen (1/4 tot 1/3 van de bevolking) het leven gekost.
In 2002 vertrok de internationale troepenmacht en werd Oost-Timor onafhankelijk. Timor-Leste, zoals Oost-Timor zichzelf noemt, werd internationaal erkend. In 2006 liep het echter weer helemaal uit de hand bij gevechten tussen de politie en de bevolking vielen tientallen doden en tienduizenden mensen sloegen op de vlucht ook werd er geplunderd, brand gesticht en gemoord bijna een herhaling van 1999, de regering vroeg de internationale gemeenschap om in te grijpen, de VN nam het volledige bestuur en de rechtspraak over, sindsdien is het rustiger in de omgeving. De US-dollar is hier het wettige betaalmiddel, met Indonesisch geld willen ze hier niets meer te doen hebben. Het ministerie van buitenlandse zaken in Den-haag heeft een negatief reisadvies afgegeven voor de hele regio, vooral alleen reizen zonder gids wordt afgeraden.
Vanaf de grens naar Pantemakassar rijden geen taxi´s of bussen dus ben ik maar naar het volgende dorp gelopen, had geluk want in het dorp had net een vrachtautochauffer zijn lading gelost, en de chauffeur moest weer terug naar de haven, dus kon ik achterop meerijden, voor de meeste vrachtwagenchauffeurs is dit een bron van inkomsten, dus uiteindelijk stonden er zeker 50 mensen achter op in de kiepwagen, dit is niet ongevaarlijk maar vaak het enige vervoersmiddel. Na bijna 3 uur over onverharde wegen te zijn gereden, was ik in de haven van Pantemakassar, ze noemen het een haven maar ik zag echter geen enkele boot liggen. Na m´n spullen in een kamer te hebben achtergelaten ben ik s´middags naar het strand gelopen, je kunt hier voor de kust bijna overal snorkellen, de koraalriffen zijn hier met een woord geweldig, en je komt er behalve een hoop gekleurde tropische vissen, geen enkele toerist tegen.
De infrastruktuur in Oecussi is heel beperkt, er is geen straatverlichting en s´avonds valt de stroom regelmatig uit, ook het gsm netwerk valt regelmatig uit waardoor je je erg afgesloten voelt van de buitenwereld. Je bent hier echt beperkt in je mogelijkheden. Oecussi is een enclave, indien je als toerist hier heen reist moet je je er wel van bewust zijn dat terugreizen naar Indonesie niet makkelijk is, je moet op de ambassade een nieuw visum aanvragen, deze procedure kan twee tot drie weken in beslag nemen. Oecussi ligt geografisch helemaal ingesloten tussen het buurland Indonesie, er is een onregelmatige bootverbinding die de enclave met de rest van Oost-Timor verbind deze boot gaat echter maar één tot twee keer per week, voor de rest kun je hier als toerist geen kant op.
Toen ik op zondagmorgen buiten een bak koffie zat te drinken kwam de hoteleigenaar naar mij toe en zij in ´gebrekkig Engels´ dat het vandaag een belangrijke dag was voor de mensen in Oecussi want de priester kwam per UN helikopter vanuit Dilli naar Oecussi. Om 11 uur zou de UN helikopter aankomen op de airstrip `landingsbaan` van Oeccusi 3 kilometer buiten het dorp, de rest van de dag zouden alle winkels en warungs ´eettentjes` gesloten blijven, want de bevolking wilde de aankomst en de ceremonie bijwonen. Nou nou dacht ik bij me eigen dat is nog al wat, dat de mensen hier overwegend protestant en katholiek waren wist ik (ruim 97%), maar dat iedereen naar de airstrip zou gaan om bij de aankomst van de priester aanwezig te zijn, dat is nog al wat, dat moet een grote meneer zijn dacht ik bij me eigen. Ik was eigenlijk wel nieuwsgierig geworden, wat voor een grote meneer dat wel moest zijn die met de helikopter van de Verenigde Naties aan zou komen, dus ben ik ook maar de massa achterna gelopen richting landingsbaan. Om klokslag 11 uur begonnen de sirene´s te loeien, en zag je de UN helikopter in de verte al aankomen, op het moment dat de helikopter een ´ere´ rondje over de stad maakte, begonnen veel mensen te huilen, ik dacht eerst van blijdschap maar toen de helikopter geland was, en een grote groep militairen om de helikopter gingen staan, kwam er een ´kist´ uit de helikopter de priester was overleden, enkele honderden kinderen stonden met een foto van de priester in hun hand de priester toe te zingen. Na een half uurtje werd de kist in een busje geschoven, en ging de hele stoet richting Mahata, bij deze ceremonie waren honderden mensen aanwezig. Een jonge vrouw die vrij goed Engels sprak legde mij uit dat de priester heel veel voor het volk had betekend tijdens de ´beestachtige´ Indonesische onderdrukking, vandaag zou er een ceromonie zijn, en overmorgen word de priester in Pantamakkasar begraven. s´middags ben ik nog naar het strand gegaan, want er was voor de rest niets in het dorp te doen.
Op maandagochtend ben ik nog een keer wezen snorkellen, s´middags was er weer stroom op het postkantoor en heb ik nog een paar uur zitten internetten. Op dinsdagochtend heb ik twee uur in de rij gestaan voor een ticket voor de boot naar Dilli, de boot zou eigenlijk s´middags om 16:30 vertrekken maar in verband met de begravenis van de priester, zou de boot pas om 20:00 vertrekken. Dat kwam eigenlijk goed uit, want dan kon ik de afscheidsceremonie van de priester bijwonen.
De begraafsplaats is ongeveer 500 meter buiten het centrum van pantamakkasar, officieel zou de begravenis om 13:00 beginnen, maar zo chaotisch als de maatschapij hier is, zo chaotisch verliep ook de begravenis, enkele honderden mensen stonden al om 12:00 op de begraafplaats, te kijken hoe en groep van zo´n dertig man een gat aan het graven waren, iedereen liep elkaar in de weg. Enkele medewerkers van de VN hadden de dag ervoor al een soort van podium gebouwt, waar de familieleden en belangrijke gasten plaats mochten nemen, er waren vanuit Dilli met de helikopter enkele belangrijke personen aangereist om afscheid te nemen van de priester. Het was voor mij de eerste keer dat ik zoiets mee maakte en wist eigenlijk niet wat er precies zou gaan gebeuren, maar om 15:30 hoorde je in de verte de rouwstoet al aankomen, ik schat dat er zo´n 400 tot 500 brommers en tientallen auto´s voor de lijkauto uitreden en de lijkwagen al toeterend naar de begraafplaats begleide, toen de lijkwagen op de begraafplaats aankwam was het chaos kompleet, doordat iedereen zonder na te denken zijn brommer of auto gewoon op de weg parkeerde kon de lijkwagen er niet meer langs, het duurde ruim een uur voordat de kist uiteindelijk naar het podium gedragen kon worden, daarna werd er door een paar mensen een toespraak gehouden, het was waarschijnlijk niet boeiend genoeg, want veel mensen stonden gewoon te bellen, nadat de vrouw van de priester een paar woorden had gesproken ging ze huilend en schreeuwend naast de kist zitten, dit was best wel bijzonder om te zien, vooral het feit dat veel mensen gewoon naar de kist toeliepen en een foto van de huilende vrouw maakte bij ons ondenkbaar, iedereen liep gewoon heen en weer. Ik heb niets van de toespraken kunnen verstaan maar op een gegeven moment, werd er iets omgeroepen, en liepen veel mannen naar een soort van een betonmixer, deze machine maakte zo een herrie dat je niets meer kon verstaan, een dochter van de priester stond een toespraak te houden maar de herrie van de betonmixer (en de stroomagregraat)kwam boven alles uit, ik wist niet wat de bedoeling hier van was, maar na een half uurtje werd de kist naar het graf gedragen en het graf werd ´tot mijn verbazing` direkt vol gestort met beton, de mensen laten er hier dus werkelijk geen gras over groeien. Terwijl de mannen het graf met beton vol storte, deelde enkele tientallen kinderen zingend kaarsjes uit, op alle grafstenen op de begraafplaats werden brandende kaarsje neergezet, en na afloop liep de hele mensen massa met brandende kaarsjes terug naar het dorp, dit was erg mooi om te zien, want het was inmiddels donker geworden en straatverlichting kennen ze hier niet, dus was het hele dorpsplein gevuld met mensen allemaal met brandende kaarsjes in hun hand.
s´avonds ben ik met de Ferry naar de hoofdstad Dilli gereisd.
ben inmiddels in Darwin loop een beetje achter met het reisverslag maar wordt vervolgd....